Muzyka jest obecna od początku istnienia gatunku ludzkiego. Za pierwsze próby tworzenia muzyki uważa się naśladowanie przez człowieka odgłosów zwierząt, w szczególności ptaków. Z kolei pierwszymi instrumentami były…nasze kończyny. Poprzez tupanie, klaskanie i uderzanie dłońmi o uda człowiek prehistoryczny tworzył pierwsze schematy i improwizacje rytmiczne. Muzyka towarzyszyła ludziom podczas pracy i odpoczynku, ale pełniła także rozmaite funkcje społeczne m.in. religijne i obrzędowe. Obecnie muzyka służy przede wszystkim rozrywce – jej wykonywanie, a przede wszystkim słuchanie, ma sprawiać przyjemność. Nie jest to złe podejście, jednak warto uświadomić sobie wszystkie pozostałe funkcje, jakie muzyka pełni w naszym życiu. Jak muzyka wpływa na rozwój człowieka?

Poprawia nastrój, dodaje energii, leczy

Już w starożytności zauważono, że można wykorzystać muzykę do wpływania na nastrój i stan emocjonalny człowieka. Obecnie wiedza ta jest masowo wykorzystywana jako narzędzie marketingowe – energetyczny utwór w sklepie ma zachęcić nas do wyjścia z niego z pełnym koszykiem, a pogodna piosenka w reklamie ma wywołać pozytywne skojarzenia związane z danym produktem. Patrząc na to z drugiej strony, dzięki muzyce jesteśmy w stanie samodzielnie poprawić sobie nastrój lub dodać energii. Jest to aspekt, za który najbardziej ją cenimy – umila podróż do pracy, wyciąga z jesiennej chandry i pomaga się zrelaksować przed snem. Jedyne, co musimy wiedzieć to to, jaki gatunek lub rodzaj muzyki najlepiej na nas działa w różnych sytuacjach. Istnieją też badania pokazujące, że muzyka przetwarzana jest przez wiele obszarów w mózgu jednocześnie. Jest to powód, dla którego stosuje się muzykoterapię w pracy z osobami starszymi czy dziećmi z niepełnosprawnościami.

Rozwija pamięć, kompetencje językowe i koncentrację uwagi

My sami także możemy zachować sprawność mózgu na dłużej dzięki aktywnemu muzykowaniu, a nawet słuchaniu muzyki. Jest to o tyle łatwiejsze, że muzykowanie z reguły sprawia nam przyjemność i tak naprawdę nie musimy się zmuszać do wykonywania muzycznych aktywności. Przy tej okazji warto wspomnieć o zaletach gry na instrumencie, którymi są między innymi rozwój pamięci, kompetencji językowych, koncentracji uwagi oraz rozwój umiejętności analitycznych. Im wcześniej rozpocznie się naukę gry na instrumencie, tym więcej korzyści wyciągniemy. Pamiętajmy jednak, że nawet w wieku pięćdziesięciu czy nawet osiemdziesięciu lat także możemy rozpocząć przygodę z muzykowaniem. Bez wątpienia będzie to miało zbawienny wpływ na utrzymanie i rozwój sprawności umysłowej.

Nie tylko pozytywny wpływ muzyki

Dzięki temu, że muzyka ma charakter wielowymiarowy, wpływa na rozwój człowieka w sposób zróżnicowany. Nie można jednak nie wspomnieć o tym, iż może to być wpływ także negatywny. Muzyka bezpośrednio wiąże się z odczuciami emocjonalnymi, łatwo jest więc ją wykorzystać by wpływać na zachowanie i poglądy innych ludzi. Odbiorca muzyki może podświadomie odbierać treść przedstawioną w utworze muzycznym i utożsamiać się z nią. Nie jest to jednak wina samej muzyki, a tego, co za jej pomocą chce przedstawić jej twórca. Można się więc przed tym uchronić, świadomie dobierając muzykę, która ma na nas pozytywny wpływ. Z tego właśnie powodu warto wiedzieć czego słuchają nasze dorastające dzieci, ponieważ badania pokazują, że młodzież w wieku szkolnym jest najbardziej podatna na negatywne treści przekazywane w muzyce.

Pozostańmy jednak przy pozytywach!

Muzyka może mieć zbawienny wpływ na nasz rozwój duchowy, emocjonalny i fizyczny, ale trzeba podchodzić do niej rozsądnie. Nie ulega jednak wątpliwości, że warto słuchać – otaczać się muzyką różnorodną i wartościową i pozwalać jej wpływać na nasz rozwój – pozytywnie 😊

______________

Źródło: Muzyka i jej wpływ na życie i rozwój człowieka, Jan Rusaczyk, WychMuz2021].